Công ước Hà Nội: Chung tay bảo vệ phụ nữ và trẻ em trong không gian mạng

Sáng 25/10, lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị quốc gia ở Hà Nội. Chủ tịch nước Lương Cường, Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres cùng nhiều lãnh đạo, đại diện hơn 100 quốc gia đã tham dự sự kiện quan trọng này.

Không gian mạng: Nơi tiến bộ công nghệ phải song hành cùng đạo đức và trách nhiệm

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh, Công ước Hà Nội có ý nghĩa lịch sử, khởi đầu cho kỷ nguyên hợp tác toàn cầu về không gian mạng.

Theo Chủ tịch nước Lương Cường, với chủ đề "Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai", Lễ mở ký hôm nay thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế và cam kết chung của các quốc gia cùng xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh và bền vững.

Sự kiện không chỉ đánh dấu sự ra đời của một công cụ pháp lý toàn cầu mà còn khẳng định sức sống bền bỉ của chủ nghĩa đa phương, nơi các quốc gia vượt qua khác biệt, sẵn sàng cùng nhau gánh vác trách nhiệm vì lợi ích chung về hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển.

Chủ tịch nước cho rằng, khoa học - công nghệ đã giúp con người không ngừng mở rộng không gian sinh tồn, tương tác và phát triển. Thế giới đã và đang bước vào không gian mạng, nơi mỗi dòng dữ liệu, mỗi thao tác công nghệ, mỗi tương tác số đều có thể tác động sâu sắc đến an ninh kinh tế, phát triển và cả tương lai của các quốc gia.

Không gian mạng vừa là không gian mới của phát triển, vừa là mặt trận mới của an ninh toàn cầu, nơi cơ hội và thách thức đan xen, nơi tiến bộ công nghệ phải song hành cùng đạo đức và trách nhiệm.

Chủ tịch nước nhấn mạnh, cùng với những tiến bộ vượt bậc của công nghệ số, các hoạt động tội phạm mạng đang gia tăng nhanh chóng về quy mô, mức độ và hậu quả. Tội phạm mạng đã trở thành thách thức trực diện đối với an ninh phát triển của mỗi quốc gia và đời sống hạnh phúc của mỗi người dân trong thời đại số.

Các vụ tấn công mạng, đánh cắp dữ liệu, thao túng thông tin, xâm nhập hạ tầng thiết yếu diễn ra ngày càng tinh vi và có tổ chức, gây thiệt hại hàng ngàn tỉ USD cho nền kinh tế toàn cầu mỗi năm. Thông tin cá nhân và an toàn của người dân đang bị xâm hại nghiêm trọng, trong đó trẻ em và phụ nữ là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất.

"Bảo vệ chủ quyền, lợi ích an ninh quốc gia, bảo vệ không gian mạng không chỉ là yêu cầu của thời đại mà còn là điều kiện tiên quyết để mỗi quốc gia phát triển nhanh, bền vững, góp phần củng cố hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung", Chủ tịch nước khẳng định.

Trước những thách thức của tội phạm mạng, Công ước Hà Nội, một công ước đa phương, toàn cầu về chống tội phạm mạng ra đời, là minh chứng sống động cho tinh thần đoàn kết và thượng tôn pháp luật.

Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres tại Lễ mở ký Công ước HN

Phát biểu tại buổi lễ, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đánh giá Công ước Hà Nội là hiệp ước tư pháp hình sự toàn cầu đầu tiên sau hơn 2 thập kỷ, tạo khuôn khổ pháp lý chung để các quốc gia phối hợp chống tội phạm mạng. Ông kêu gọi các quốc gia sớm phê chuẩn và thực thi Công ước, biến những cam kết thành hành động cụ thể nhằm bảo đảm an toàn mạng toàn cầu, đồng thời khẳng định Liên hợp quốc sẽ đồng hành cùng các nước thông qua Văn phòng Liên hợp quốc về ma túy và tội phạm (UNODC) và Văn phòng Pháp lý Liên hợp quốc (OLA) để hỗ trợ xây dựng năng lực và chương trình hợp tác giữa các quốc gia.

3 thông điệp lớn của Công ước Hà Nội

Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh, Công nước Hà Nội đã gửi đi 3 thông điệp rõ ràng, mang ý nghĩa sâu sắc và lâu dài đối với thế giới.

Thứ nhất, khẳng định cam kết định hình trật tự, bảo đảm an toàn, an ninh trong không gian mạng trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Thứ hai, đề cao tinh phần chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau bởi chỉ khi cùng hợp tác, cùng nâng cao năng lực, chúng ta mới có thể bảo vệ không gian mạng ổn định và bền vững.

Thứ ba, nhấn mạnh mục tiêu cao cả nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống phát triển, mang lại cơ hội cho tất cả và không ai thì bỏ lại phía sau trong tiến trình số hóa toàn cầu.

"3 thông điệp đó thể hiện rõ tinh thần cốt lõi của Công ước Hà Nội, một công ước của thượng tôn pháp luật, của hợp tác và của người dân. Đó cũng chính là phương châm mà Việt Nam kiên định theo đuổi trong tiến trình hội nhập quốc tế, lấy pháp luật làm nền tảng, lấy hợp tác là động lực đấy, người dân là chủ thể, là trung tâm và là mục tiêu cho mọi nỗ lực", Chủ tịch nước khẳng định.

Cam kết mạnh mẽ của Việt Nam về tinh thần thượng tôn pháp luật

Chia sẻ lễ ký Công ước Hà Nội không chỉ là vinh dự mà còn là trách nhiệm của Việt Nam với cộng đồng quốc tế, Chủ tịch nước Lương Cường nói: "Chúng tôi tự hào khi Hà Nội, thủ đô của một đất nước vươn lên từ tro tàn của chiến tranh, được lựa chọn làm nơi khởi đầu kiến tạo không gian mạng, hòa bình, hợp tác và tin cậy. Việc Việt Nam đăng cai lễ mở ký và là nước đầu tiên ký Công ước Hà Nội là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của chúng tôi đối với thượng tôn pháp luật, thực thi đầy đủ nghĩa vụ quốc tế và góp phần củng cố trật tự pháp lý toàn cầu trong không gian mạng".

Để công ước thực sự đi vào cuộc sống, theo người đứng đầu Nhà nước Việt Nam, kêu gọi các quốc gia thành viên sớm phê chuẩn công ước để văn kiện này sớm có hiệu lực, thiết lập vững chắc một trật tự số công bằng, bao trùm và dựa trên luật lệ.

Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cùng các Trưởng đoàn

Bước ngoặt toàn cầu trong cuộc chiến chống tội phạm mạng

Công ước LHQ về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) là công ước pháp lý toàn cầu đầu tiên về chống tội phạm mạng được thông qua trong khuôn khổ LHQ sau hơn 2 thập niên.

Sau hơn 5 năm đàm phán, công ước được thông qua ngày 24/12/2024, đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế nhằm ứng phó với các mối đe dọa ngày càng tăng trên không gian mạng.

Công ước gồm 9 chương, bao quát các nội dung: xác định hành vi tội phạm mạng (từ truy cập bất hợp pháp, can thiệp hệ thống đến lạm dụng trẻ em trực tuyến, rửa tiền); thẩm quyền và biện pháp điều tra để thu thập chứng cứ, truy tố hiệu quả; các biện pháp thủ tục và thực thi pháp luật; hợp tác quốc tế trong điều tra, truy tố; biện pháp phòng ngừa, nhấn mạnh xây dựng năng lực và nâng cao nhận thức về an ninh mạng; hỗ trợ kỹ thuật và trao đổi thông tin.

Công ước mở để ký từ ngày 25/10/2025 tại Hà Nội, tiếp tục mở ký tại trụ sở LHQ ở New York (Mỹ) đến 31/12/2026, chính thức có hiệu lực 90 ngày sau khi quốc gia thứ 40 hoàn tất thủ tục phê chuẩn hoặc gia nhập.