Bình đẳng giới trong bảo vệ môi trường: Đôi điều ghi nhận ở Bộ Tài nguyên và Môi trường

Phụ nữ: Nhân tố tích cực trong công tác bảo vệ môi trường
Ở nước ta, trung bình mỗi năm có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường, đáng chú ý, chưa đến 1/3 trong số đó được tái chế, tận dụng bởi các cơ sở, doanh nghiệp. Chỉ số tiêu dùng nhựa trên đầu người cũng tăng gấp 5 lần, tính từ năm 1990 đến nay. Lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh ở các đô thị trên toàn quốc tăng trung bình 10 - 16 % mỗi năm. Hệ thống thoát nước tại các đô thị chỉ đáp ứng được 60% nhu cầu thoát nước. Ngoài ra, có rất nhiều vấn đề môi trường khác đang ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe người dân và trở thành nguy cơ lớn cản trở mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.
Bà Nguyễn Thị Minh Hương - Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam cho biết, phụ nữ chịu tác động tiêu cực của ô nhiễm môi trường nhưng đồng thời cũng là nhân tố tích cực, là lực lượng quan trọng trong công tác BVMT, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đến nay, ở phạm vi quốc gia và quốc tế, giới và môi trường đã trở thành một trong những vấn đề được quan tâm bởi mối liên hệ giữa hai thành tố này và bình đẳng giới phần nào được phân tích như một cách tiếp cận trong quá trình xây dựng, thực hiện các can thiệp về môi trường. Việt Nam cam kết thúc đẩy bình đẳng giới và thực hiện thoả thuận Paris, đưa ra cam kết về Đóng góp quốc gia tự quyết định (NDC) vào tháng 7/2020; Chiến lược BVMT quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 cũng xác định giải pháp: "Nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, quyền trẻ em trong lĩnh vực môi trường; tăng cường vai trò, vị thế của phụ nữ trong BVMT”. Đối với Hội LHPN Việt Nam - tổ chức đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ - BVMT là một trong những nội dung, nhiệm vụ trọng tâm được thực hiện nhiều nhiệm kỳ thông qua các Cuộc vận động "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch"; Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; phong trào "Chống rác thải nhựa"; Đề án "Trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021 - 2025" của Chính phủ...
Thứ trưởng Trần Quý Kiên đã biểu dương, đánh giá cao những kết quả tích cực, hoạt động sôi nổi trong công tác bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ của Bộ TN&MT trong thời gian qua.
Thời gian qua, nhiều mô hình, cách làm hay, sáng tạo của phụ nữ tại các địa phương được xây dựng, duy trì, nhân rộng đã và đang góp phần tích cực tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động BVMT của mỗi cán bộ, hội viên, phụ nữ cũng như cộng đồng. Cuộc vận động "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch" được triển khai đồng bộ, toàn diện, đã đóng góp đáng kể vào kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới với 13 triệu gia đình hội viên đạt tiêu chí "5 không, 3 sạch", gần 17 nghìn công trình/phần việc giữ gìn, BVMT, thích ứng biến đổi khí hậu do các chi hội/tổ phụ nữ đảm nhận. Bên cạnh đó, rất nhiều hoạt động đã được các cấp Hội tích cực triển khai như thu gom, phân loại, xử lý rác thải; giảm thiểu và tái chế rác thải nhựa; trồng cây xanh, đường hoa tạo môi trường Xanh - Sạch - Đẹp; khẳng định vai trò, trách nhiệm của phụ nữ, tổ chức Hội góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường, từng bước cải thiện và nâng cao chất lượng môi trường sống. Vì vậy, bình đẳng giới hiện nay không chỉ là một quyền cơ bản của con người, nó còn là một nền tảng cần thiết cho một thế giới hòa bình, thịnh vượng và bền vững.
Ghi nhận ở Bộ Tài nguyên và Môi trường
Là một cơ quan quản lý về môi trường, Bộ TN&MT là một trong những đơn vị đã quan tâm chỉ đạo việc lồng ghép các nội dung bình đẳng giới trong việc xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, chương trình, đề án về TN&MT như: Quy định bắt buộc ghi tên cả vợ và chồng trên Giấy chứng nhận đối với trường hợp tài sản là của chung cả vợ và chồng tại Luật Đất đai; việc đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đối với một số lĩnh vực, ngành, địa phương, đối tượng nhạy cảm và dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu, trong đó, có đối tượng là phụ nữ và trẻ em; phát huy, nâng cao vai trò của phụ nữ trong công tác bảo vệ môi trường,... Nhiều cán bộ nữ được tín nhiệm giao trọng trách các chức vụ lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan, đơn vị từ cấp bộ đến cấp cơ sở, phát huy tốt hơn vai trò, vị trí của cán bộ nữ, thu hẹp dần khoảng cách về giới, đồng thời, góp phần quan trọng trong việc hoàn thành các chỉ tiêu, mục tiêu mà nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp đã đề ra.
Ông Trần Đăng Khoa- Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Phó Chủ tịch Liên hiệp VHNT Hà Nội đã có buổi chia sẻ về công tác bình đẳng giới tại Hội nghị
Cụ thể, hiện, đã có 1 Thứ trưởng nữ, đang tham gia Ban Chấp hành Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; trong giai đoạn 2021 - 2026, có 3 cán bộ được quy hoạch chức danh Bộ trưởng, trong đó, có 1 cán bộ nữ (tỷ lệ 33,3%), 16 cán bộ được quy hoạch chức danh Thứ trưởng, trong đó, có 3 cán bộ nữ (tỷ lệ 18,8%).
Bộ có tổng số khoảng 10.392 cán bộ, công chức, viên chức, người lao động. Trong đó, tổng số nữ là 4.246 người, có 18/39 đơn vị trực thuộc Bộ đã có lãnh đạo đơn vị là nữ (tỷ lệ 46,2%); tổng số lãnh đạo cấp vụ và tương đương trở lên của Bộ là 240 người, trong đó, cán bộ nữ là 47 người (chiếm tỷ lệ khoảng 19,58%). Đội ngũ công chức, viên chức, người lao động nữ của Bộ là những cán bộ gương mẫu, chịu khó, có tinh thần trách nhiệm cao; đội ngũ cán bộ ngày càng được trẻ hóa, được nâng cao trình độ chuyên môn; nhìn chung, cơ bản bảo đảm số lượng và đáp ứng chất lượng, phục vụ tốt yêu cầu nhiệm vụ của Bộ...
Để thúc đẩy bình đẳng giới
Tiếp tục tổ chức tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, hội viên, đoàn viên trong các cơ quan bộ/ngành, đơn vị về các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới.
Đồng thời, tiếp tục đề cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp trong chỉ đạo và triển khai công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ, trong đó, chú trọng công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị và các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng, triển khai và kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chính sách về bình đẳng giới.
Phụ nữ ngành TN&MT góp phần xây dựng khối đoàn kết các Vụ, Cục, đơn vị và toàn cơ quan Bộ
Tổ chức hoặc lồng ghép các nội dung, hoạt động tập huấn kiến thức về giới, bình đẳng giới cho đội ngũ cán bộ phụ trách công tác bình đẳng giới và thành viên Ban Vì sự tiến bộ phụ nữ trong các cơ quan, đơn vị. Quan tâm thực hiện các hoạt động tập huấn kỹ năng lồng ghép giới trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, chương trình, dự án... cho cán bộ phụ trách công tác pháp chế và xây dựng chính sách, pháp luật trong quá trình triển khai xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan, đơn vị. Ngoài ra, tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm về bình đẳng giới thuộc phạm vi, lĩnh vực quản lý; kịp thời xác minh, báo cáo những vấn đề, vụ việc đột xuất liên quan đến công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ cho cấp có thẩm quyền để phối hợp giải quyết.