45 năm gìn giữ hương sắc xôi truyền thống làng Phú Thượng

Giữa một “thế giới” xôi hiện nay, những người sành ăn ở Thủ đô vẫn dễ dàng nhận ra hương vị của xôi truyền thống Phú Thượng bởi xôi ở đây có vị rất riêng không dễ bị pha tạp - đó là tâm sự của Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến. Nghệ nhân Nguyễn Thị đã gắn bó với nghề làm xôi 45 năm nay. “Từ năm 7 - 8 tuổi tôi đã được mẹ tôi lúc thì sai ngâm đỗ, ngâm lạc, lúc thì ngồi nhặt những hạt gạo lẫn bỏ đi. Nghề làm xôi đòi hỏi phải có sức khỏe và tỉ mẩn, chăm chỉ bởi từ sáng sớm đến đêm khuya, những người làm xôi phải luôn chân, luôn tay với các công đoạn làm xôi thủ công. Để có được những nắm xôi ngon dẻo, nóng hổi buổi sáng, tôi phải dậy từ lúc 2-3 giờ sáng để đồ. Khi bán hết hàng thì lại phải bắt tay vào ngâm gạo, đỗ, lạc, chiều lại xóc gạo, rửa lá, đãi đỗ… chuẩn bị cho kịp làm hàng. Mỗi loại xôi cần kỹ thuật riêng về ngâm gạo, trộn nguyên liệu, điều chỉnh lửa khi nấu, thậm chí vo gạo cũng cần kỹ thuật để gạo không bị vỡ. Những dụng cụ truyền thống để nấu xôi, ủ xôi cũng là bí quyết gia truyền” - Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến chia sẻ.

Với kinh nghiệm làm xôi lâu năm và được sự tín nhiệm của các thành viên, hiện nay Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến đảm nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch Hội làng nghề truyền thống xôi Phú Thượng. Từ ngày thành lập đến nay, Hội đã có nhiều hoạt động hỗ trợ các thành viên như chia sẻ kinh nghiệm làm xôi, bán xôi, hỗ trợ dùng điện một giá... Qua đó, giúp các thành viên gắn kết và cùng giữ nét truyền thống của làng. Hàng năm, các thành viên trong Hội còn tham dự các lớp tập huấn cho người nấu xôi về vệ sinh an toàn thực phẩm, cùng ký cam kết bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Hiện nay, Hội làng nghề xôi Phú thượng có gần 400 hội viên tham gia. Xôi Phú Thượng hiện đã có những sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao OCOP của thành phố Hà Nội.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến chia sẻ mong muốn: “Nghề làm xôi truyền thống cũng là một nghề, tôi tự hào về nghề đó và mong muốn có sức khỏe tốt để cố gắng truyền dạy nghề, góp phần gìn giữ đặc sản ẩm thực Thủ đô, lan tỏa nét đẹp văn hóa Hà Nội đến muôn nơi”.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Tuyến là một số gương nghệ nhân tiêu biểu được Hội LHPN Hà Nội vinh danh trong chương trình “Giao lưu, tôn vinh nữ nghệ nhân làng nghề và quảng bá sản phẩm làng nghề truyền thống” thành phố Hà Nội năm 2023. Họ là những nữ nghệ nhân không chỉ mang trong mình ước mơ “giữ lửa” nghề truyền thống, mà còn mang khát vọng đưa những sản phẩm làng nghề vươn cao, vươn xa ra khu vực và thế giới.