Hồng vành khuyên treo gió của phụ nữ Tày, Nùng

Hồng vành khuyên là nông sản đặc hữu của tỉnh Lạng Sơn, có chủ yếu tại huyện biên giới Văn Lãng mang lại thu nhập chính cho các nông hộ, phần lớn là người Tày và Nùng. Là người thu mua hồng cho bà con, hơn ai hết, chị Vương Thị Thương hiểu giá trị cũng như sự bấp bênh “được mùa mất giá” của quả hồng quê mình.

Bởi thế, khi nghe tin trong huyện có những gốc hồng bị đốn hạ, chị Thương nghĩ đến việc chế biến hồng, thay vì chỉ bán trái tươi, nhằm làm tăng giá trị kinh tế cho quả hồng, giúp xóa đói giảm nghèo, mang lại thu nhập ổn định cho bà con.

Với ý tưởng đó, năm 2017, nghe nói về sản phẩm hồng treo gió, chị Thương đã tìm đọc các tư liệu và mày mò làm thử. Nhưng kết quả không được như mong đợi, cả tạ hồng phải bỏ đi. Chị chia sẻ: “Có lúc tôi muốn bỏ cuộc, chỉ thu mua hồng tươi rồi bán lại, nhưng thấy bà con, nhất là chị em người Tày, Nùng hy vọng vào giá trị mới của trái hồng nên tôi lại cố gắng”.

Năm 2021, nhờ đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp của Trung ương Hội LHPN Việt Nam được triển khai rộng khắp, chị Thương có cơ hội tham gia chuyến học tập kinh nghiệm về sản xuất hồng treo gió tại TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Được chia sẻ kinh nghiệm và hướng dẫn kỹ thuật, quy trình sản xuất theo công nghệ Nhật Bản, chị Thương quyết định áp dụng công nghệ chế biến này với trái hồng vành khuyên quê mình.

Trở về, chị bàn bạc với chồng vay mượn thêm vốn để mở xưởng sản xuất hơn 1.000m2, gồm khu sơ chế, nhà kính treo hồng, kho lạnh và mua sắm thiết bị…

Có đủ cơ sở vật chất, lại được chuyên gia của Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch hỗ trợ phương pháp bảo quản, chị Thương mạnh dạn thành lập Hợp tác xã (HTX) Toàn Thương. Năm 2022, HTX của chị đã liên kết tiêu thụ trái hồng của 10 hộ dân và 2 HTX khác với tổng diện tích 20ha canh tác hướng hữu cơ, sản lượng khoảng 160 tấn/năm. Đồng thời xuất ra thị trường hơn 5 tạ hồng vành khuyên treo gió đầu tiên với giá bán 300.000 đồng/kg.

Dự kiến vụ hồng năm 2023, HTX sẽ chế biến 150 tấn hồng tươi, thu về 30 tấn thành phẩm, doanh số khoảng 12 tỉ đồng và lợi nhuận khoảng 5 tỉ đồng. Theo chị Thương, hồng vành khuyên treo gió của HTX Toàn Thương có những đặc trưng riêng so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường bởi vị ngọt thanh, vỏ mềm và giữ được mùi thơm tự nhiên, màu sắc đẹp. Hiện thị trường tiêu thụ hồng vành khuyên treo gió chủ yếu ở các tỉnh miền Bắc. Theo kế hoạch, trong năm 2024 chị sẽ mở rộng thị trường ra khắp toàn quốc, năm 2025 sẽ xuất khẩu đi Thái Lan và Trung Quốc.

Bà Lô Thị Kim Oanh - Phó phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Văn Lãng - cho biết, sản phẩm hồng vành khuyên của HTX Toàn Thương đã được huyện lựa chọn tham gia gian hàng của huyện tại các dịp trưng bày sản phẩm của địa phương tại các hội chợ… và nhận được nhiều phản hồi tích cực. Hướng sắp tới, sản phẩm sẽ được xây dựng thành sản phẩm tiêu biểu của địa phương. Huyện sẽ hỗ trợ HTX tiếp cận với các nguồn vốn vay ưu đãi để đầu tư mở rộng sản xuất.