Từ “chữ thập đỏ” đến “ba đảm đang”
Báo Nhân dân được sự chỉ bảo, nhắc nhở thường xuyên của Bác, đã có những đóng góp đáng kể vào việc bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt nói chung và nói riêng trong việc dùng tiếng ta thay những từ Hán - Việt. Những tiếng Việt báo Nhân dân, thấy Bác dùng lần đầu trong bài viết, bài nói đều được coi trọng và đưa vào các bài, tin khác ngay trong số báo đăng bài của Bác hoặc từ số báo ra hôm sau, như: “vùng trời, vùng biển” chẳng hạn.
Bác đã nêu lên nhiều thí dụ về những tiếng ta sẵn có mà không dùng, lại mượn chữ nước ngoài. Chẳng hạn: ca vũ (hát múa), hỏa xa (xe lửa), phi cơ (máy bay)… Rồi Bác nói: “Và có hàng vạn cái mượn như vậy”...
Trường hợp “găng” hơn có lẽ là dịp báo Nhân dân lần đầu đăng trang nhất tin về hoạt động của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam (trước đó, thường gọi là: “Hội Hồng thập tự Việt Nam”). Do thấy trong một bài báo của Người, Bác viết “Hội Chữ thập đỏ”, báo Nhân dân thấy rất hay liền chữa lại trên một bản tin gửi đến đăng báo. “Hội Hồng thập tự Việt
Một trường hợp khác, trái lại, được cơ quan có trách nhiệm hết sức hoan nghênh. Hồi chiến tranh chống Mỹ, sau khi đã một, hai lần đưa tin về phong trào “ba đảm nhiệm” do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt
Tôi nghĩ rằng chỉ một việc làm theo Bác Hồ, cố gắng dùng tiếng mẹ đẻ để giữ gìn và làm phong phú thêm tiếng Việt, để bảo đảm tính khoa học, dân tộc, đại chúng của nền văn hóa chúng ta, cũng là cả một cuộc phấn đấu gian khổ không những đối với mỗi người mà còn đối với cả xã hội.