Xúc động lá thư gửi mẹ của “Cô gái mở đường” trước ngày hy sinh

15/07/2020
Bức thư gửi mẹ được chị Võ Thị Tần, Tiểu đội trưởng Tiểu đội 4, Đại đội 552 Thanh niên xung phong Hà Tĩnh viết ngày 19/7/1968. Đây cũng là bức thư cuối cùng mà chị Tần gửi cho mẹ, vì đâu ai ngờ được rằng chỉ 5 ngày sau, chị và 9 đồng đội của mình đã anh dũng hy sinh ở Ngã ba Đồng Lộc.
Nữ TNXP Võ Thị Tần và lá thư gửi mẹ viết ngày 19/7/1968.

Trong Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam còn lưu giữ lá thư viết tay rất đặc biệt của một nữ Thanh niên xung phong (TNXP) Võ Thị Tần (24 tuổi), Tiểu đội trưởng của "Những cô gái mở đường" ở Ngã ba Đồng Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh).

Bức thư gửi mẹ được chị Võ Thị Tần, Tiểu đội trưởng Tiểu đội 4, Đại đội 552 Thanh niên xung phong Hà Tĩnh viết ngày 19/7/1968. Đây cũng là bức thư cuối cùng mà chị Tần gửi cho mẹ, vì đâu ai ngờ được rằng chỉ 5 ngày sau, chị và 9 đồng đội của mình đã anh dũng hy sinh ở Ngã ba Đồng Lộc.

Những nét chữ được viết trên một tờ giấy không có dòng kẻ nhưng lại rất thẳng hàng, bởi tâm hồn của một nữ TNXP, cũng là của một người con gửi mẹ, của một người chị gửi em.

Lá thư gửi mẹ của chị Võ Thị Tần được lưu giữ, trưng bày tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

"Đồng Lộc ngày 19.7.1968

Mẹ kính yêu của con.

Ngày mai chị Thủy về nhận thực phẩm sẽ ghé về nhà ta, con viết mấy dòng chữ gửi về hỏi thăm mẹ. Mẹ ơi! Chiều nay, chúng con lại thắng thằng Mỹ một keo nữa. Con kể để mẹ mừng nhé! Trưa nay hàng chục máy bay giặc kéo đến trút bom lên Ngã ba Đồng Lộc. Với yêu cầu nhanh chóng thông đường, mặc dù trời còn sớm nhưng tất cả chúng con đều xông lên mặt đường để kịp thời cứu chữa. Trong thời gian chúng con làm, máy bay giặc có đến trinh sát, chúng tưởng đâu là đường sá đã bị tan nát vì cơn mưa bom của chúng. Nhưng chúng có mắt cũng như mù, chính lúc đó là lúc đoạn đường đang được nối liền bằng cả tâm hồn và trí lực của chúng con. Trời sẩm tối những chiếc xe mang nặng tình hậu phương lại bon bánh trên đường ra tiền tuyến.

Chúng con vui sướng vẫy chào những chiến sỹ lái xe anh dũng. Mẹ của con, thấy giặc đánh nhiều hơn dạo trước, mẹ chắc là lo cho chúng con lắm. Nhưng không, mẹ đừng lo, ở đây vui lắm mẹ ạ. Ban đêm giặc Mỹ thắp đèn để chúng con làm đường. Ban ngày chúng đem bom giết cá để chúng con cải thiện. Bom đạn của chúng có thể làm rung chuyển núi rừng, nhưng không thể làm rung chuyển những trái tim của chúng con mẹ ạ. Thằng Mỹ còn hung hăng thì còn nhiều chuyện để kể cho mẹ nghe về sự thất bại của chúng trên mảnh đất kiên cường này. Mẹ ơi! Thời gian địch đánh phá ác liệt nhưng bọn con vẫn tập được nhiều bài hát mới. Quyển sổ tay mẹ gửi dạo nọ đã gần hết rồi, mẹ gửi thêm cho con ít giấy.

Mẹ! Mới về thăm mẹ đó mà sao con thấy nhớ mẹ quá! Con mong mẹ giữ gìn sức khỏe và đừng lo cho con nhiều.

Thìn em! Tình hình học tập của em ra sao, có tốt không? Chị nhắc em phải tranh thủ thay chị giúp mẹ đừng để mẹ làm nhiều mà tội.

Các chị em trong đơn vị gửi lời hỏi thăm sức khỏe mẹ đó. Mẹ cho con gửi lời hỏi thăm sức khỏe cậu, mợ cùng các cháu và bà con xung quanh.

Thôi mẹ nhé

Con của mẹ

Chị của em

Tần" 

Chỉ ít ngày sau đó, trưa ngày 24/7/1968, chị Tần và các đồng đội ra đường làm nhiệm vụ như mọi khi. Đến khoảng 16 giờ, trận bom thứ 18 trong ngày dội xuống Đồng Lộc, một quả bom đã nổ gần căn hầm chữ A - nơi 10 chị đang tránh bom, làm sập hầm và tất cả 10 nữ TNXP đã hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. Trong đó, người trẻ nhất là Võ Thị Hà (17 tuổi, Thị trấn Đức Thọ, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh).

Cùng năm đó, chỉ trong khoảng 6 tháng (từ tháng 4 đến tháng 10), Ngã ba Đồng Lộc đã phải gánh chịu gần 50.000 quả bom các loại, mặt đất bị biến dạng, đất đá bị cày đi xới lại, hố bom chồng lên hố bom, không có một bóng cây, ngọn cỏ nào có thể mọc nổi. Dẫu vậy, với tinh thần, bàn tay và khối óc của những nữ TNXP "tuổi 18 đôi mươi", đường vẫn được nối liền và thông suốt, góp phần đưa hàng triệu tấn hàng hóa, xăng dầu chi viện cho tiền tuyến miền Nam.

Chị Võ Thị Tần viết trong lá thư gửi mẹ

Ðể giữ cho mạch máu giao thông luôn thông suốt, ngoài sự hy sinh của 10 nữ TNXP ở ngã Đồng Lộc, trên khắp Tuyến 559 (Đường mòn Hồ Chí Minh) đã có 20 nghìn cán bộ, chiến sỹ, TNXP hy sinh, gần 30 nghìn người mang trên mình thương tật, hàng nghìn người nhiễm chất độc da cam.

Tôi, một người trẻ sinh ra khi "Bắc - Nam sum họp một nhà" đã gần 20 năm, khi đọc những dòng thư này, trong lòng thấy rưng rưng, khâm phục và tự hào về những cô gái "Mãi mãi tuổi 20".

Những dòng chữ ấy, tưởng đâu mới được viết ra ngày hôm qua. Tưởng như trên trời địch vẫn đang trút những cơn mưa bom xuống tuyến đường huyết mạch, còn ở dưới đất - trong căn hầm trú ẩn hình chữ A, chị Tần vẫn đang chắp bút cho lá thư gửi mẹ và em: "Trong thời gian chúng con làm, máy bay giặc có đến trinh sát, chúng tưởng đâu là đường sá đã bị tan nát vì cơn mưa bom của chúng. Nhưng chúng có mắt cũng như mù, chính lúc đó là lúc đoạn đường đang được nối liền bằng cả tâm hồn và trí lực của chúng con", "Bom đạn của chúng có thể làm rung chuyển núi rừng, nhưng không thể làm rung chuyển những trái tim của chúng con mẹ ạ".

Tiểu đội 4, Đại đội 552 Thanh niên xung phong Hà Tĩnh thành lập ngày 26/2/1967 với 16 cô gái tuổi từ 17 đến 24, do Võ Thị Tần (SN 1949, xã Thiện Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) làm tiểu đội trưởng. Đơn vị có nhiệm vụ san lấp hố bom tại Ngã ba Đồng Lộc, đảm bảo giao thông, dẫn đường cho xe vào chiến trường. 10 cô gái đã hy sinh trong loạt bom thứ 18 của Mỹ ngày 24/7/1968. Tiểu đội được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân ngày 7/6/1972.

PNVN

TÂM ĐIỂM

CÁC ĐỀ ÁN

Video